Rys historyczny Dębiny, – przysiołka od którego pochodzi nazwa „Dębinówka” został przedstawiony w „Historii Jednego Życia” wraz ze wspomnieniami osobistymi autora z działalności gospodarczej, środowiska i parafii. Publikacja dostępna w Dębinówce.
Rejon Dębina gdzie położone są Gospodarstwa Gościnne Dębinówka graniczy bezpośrednio z zalewem i stopniem wodnym na rzece Wisłok w odległości 5 km od centrum Rzeszowa przy ul. Jana Pawła II nr 95 w pobliżu pomnika patrona ulicy i posiada dogodne połączenie z centrum administracyjnym, handlowym i usługowym stolicy województwa podkarpackiego - zaledwie 10 km od lotniska międzynarodowego Rzeszów - Jasionka.
Trzeba tutaj wyjaśnić że od 1 stycznia 2010 roku dawna wieś Budziwój została cała włączona do miasta Rzeszów decyzją Rady Ministrów z 28 lipca 2009 roku
Z historii wsi i parafii Budziwój .
W wieku XV i XVI właścicielami wsi byli Pileccy. W czasach ich rządów Budziwój był wsią dobrze zagospodarowaną: miał aż 27 łanów ziemi (ok. 594-702 ha), karczmę z browarem i młyn. W 1668 r. we wsi był folwark i dwór pański, browar, staw, dwie sadzawki. Mieszkało tutaj 28 kmieci z ziemią i inwentarzem, 22 zagrodników odrabiających pańszczyznę pieszą i 13 budników. W XVIII w. tutejszych chłopów nazywano "budziwojską szlachtą", gdyż w zamian za służbę w pocztach i wojsku właściciela nie odrabiali pańszczyzny. W 1808 r. wieś miała 149 domów i 1 121 mieszkańców. W 1880 r. mieszkańców było 1 768. Na początku XX w. były we wsi dwa folwarki: Wyspa - przy drodze do Białej i Hiszpanka - przy drodze do Tyczyna.
Pod koniec XIX w. wieś stała się silnym ośrodkiem rodzącego się ruchu ludowego. Wielu zwolenników miał tu ks. Stanisław Stojałowski. W 1895 r. powstał tu Komitet Wyborczy Powiatu Rzeszowskiego do Sejmu Krajowego. W 1847 r. była w Budziwoju szkoła jednoklasowa, w 1908 r. czytelnia, w 1909 r. zorganizowano oddział Sokoła , do którego należało 80 młodych ludzi, w 1912 r. koło Związku Strzeleckiego Strzelec . W sierpniu 1914 r. z Budziwoja wyruszył 22-osobowy oddział strzelców pod komendą Józefa Drążka ("Drawicz") i Jana Paśko, którzy podążyli do Krakowa, do formujących się tam legionów Piłsudskiego. Komendant budziwojskich strzelców Józef Drążek (po 1939 r. zaginął bez wieści na terenie Związku Sowieckiego) był ojcem Andrzeja Drawicza (1932-1997), pisarza i tłumacza literatury rosyjskiej, znanego działacza społecznego i politycznego lat osiemdziesiątych XX w. (Drawicz - to legionowy pseudonim ojca).
Budziwój bardzo wyróżniał się wśród okolicznych wsi zamożnością, aktywnością polityczną, dążeniem do zdobywania wykształcenia. Znany był też radykalizm budziwojskich chłopów w okresie międzywojennym, gdy w 1926 r. poparli przewrót majowy Piłsudskiego, w 1932 r. założyli koło Polskiego Stronnictwa Ludowego, a w 1937 r. wzięli udział w wielkim strajku chłopskim. W okresie II wojny działała w Budziwoju komórka ZWZ, a później samodzielna kompania Batalionów Chłopskich. Ugrupowanie to, w lipcu 1944 r. wzięło udział w walkach w Tyczynie, w ramach akcji Burza .
Atrakcją turystyczną jest zlokalizowana na terenie Przylasku / w granicach wsi Hermanowa / Kaplica „Studzionka ” gdzie w letnie niedzielne popołudnia odprawiana jest msza św, a doskonała woda żródlana / uznawana za „cudowną” lecznicza jest pobierana przez , rowerami i autobusem MPK
Od początku swego istnienia Budziwój należał do parafii rzymsko-katolickiej w Tyczynie. Na terenie wsi była modrzewiowa kaplica - kościół pw. Matki Bożej Śnieżnej, istniejąca już w 1598 r., lecz zbudowana prawdopodobnie na początku XVI w. Obok kaplicy był cmentarz. Kaplica rozebrana została w 1902 r., a na jej miejscu w latach 1905-08 wybudowano murowany kościół pw. MB Śnieżnej.
• Budziwój, mając własny kościół, dążył do oddzielenia się od Tyczyna ;
• 21 stycznia 1921 r. stał się ekspozyturą parafii Tyczyn, później samodzielną parafią. Oprócz Budziwoja należały do niej przysiółki Przylasek i Dębina.
• W 1930 r. parafia liczyła już 1 860 wiernych.
• Niemal od początku kościół był za mały na potrzeby licznej i rozwijającej się parafii. Stąd kilkakrotnie prowadzono jego rozbudowę, by w 1999 r. rozpocząć, a w maju 2002 roku zakończyć budowę nowej, dużej świątyni - daru na dwa tysiące lat chrześcijaństwa.
• Aktualnie po zmianach granic parafii i przyłączeniu cz. Budziwoja od parafii Tyczyńskiej i nowopowstałej parafii M.Bożej Częstochowskiej na osiedlu Drabiniaka parafia liczy wg danych 2011r. – 3700 parafian / mieszkańców i wciąż się rozrasta liczbowo w związku z wprowadzaniem się nowych mieszkańców i spontaniczną rozbudową osiedla Budziwój.
Aktualnie tutaj odprawiane są Msze Święte i nabożeństwa ; codziennie o godz.7.00 i 17.00 /latem o 18.00 oraz w każdą niedzielę i świętao godz. 7.00, 9.05, 10.30.12.00 i 16.00
www.mbsniezna.rzeszow.pl
Koścół mieści sie przy ulicy Budziwojskiej biegnacej przez centrum osiedla od m.Tyczyn do wsi Siedliska . Wprowadzając nowe nazewnictwo ulic - uliczkę boczną wzdłuż kościołą do plebaniii budynków parafialnych nazwano ul. Ks.Kazimierza Guzego zasłużonego dla parafii proboszcza – budowniczego tego kościoła..
Już w latach przedwojennych Budziwój rozrastał się. Na terenie rozparcelowanego w 1934 r. folwarku Wyspa powstało osiedle Kolonia- Działki. Osiedliło się tu 30 rodzin, głównie ze Zgłobnia, które w sumie wykupiły ok. 500 morgów ziemi upadającego majątku tyczyńskiego. Indywidualne gospodarstwa liczyły po ok. 4 ha. Druga część osiedla (od strony Tyczyna) powstała po wojnie, na rozparcelowanych terenach pozostałej części majątku tyczyńskiego /Kolonia Zabiele/.
W latach powojennych wieś dynamicznie się rozwijała i rozbudowywała. Bliskość Rzeszowa i pełna infrastruktura komunalna wybudowana głównie czynem społecznym i staraniem mieszkańców powodują, że działki budowlane w Budziwoju należą do atrakcyjnych i chętnie zabudowywanych zarówno przez indywidualnych inwestorów jak i deweloperów. Działają tu liczne podmioty gospodarcze, wśród nich - stacje paliw , sklepy spożywcze i przemysłowe,Gospodarstwa Gościnne Dębinówka , przychodnie specjalistyczne i rehabilitacyjne. Z pewnością za miejscową atrakcję turystyczną uznać można bogaty zbiór dawnych przedmiotów codziennego użytku, zgromadzony przez Emila Pizłę. Na rozjeżdie autobusowym w tej okolicy wybudowano społecznie piękną figurkę M.Bożej Saletyńskiej. Od 2001 r. działa Towarzystwo Miłośników Budziwoja.
W centrum wsi, przy skrzyżowaniu dróg, stoi kapliczka zwana "Figurą", powstała z fundacji Pawła i Katarzyny Jopków w 1882 r. W centrum wsi jest „Dom Ludowy”, wybudowany w latach 1937-38,– adoptowany aktualnie jako Osiedlowy Dom Kultury .Oprócz sali widowiskowej mieści się tu Ośrodek Zdrowia. . Na wzniesieniu, przy skrzyżowaniu ulicy Budziwojskiej z ul.Jana Pawła II prowadzącej do Centrum Rzeszowa stoi pomnik Grunwaldu postawiony w 1910 r. dla uczczenia zwycięstwa pod Grunwaldem. Aktualnie odnowiony i uporządkowany wraz z rozbudową ulicy Budziwojskiej i budową chodników .. Nowo wybudowany kompleks ORLIK 2012 przy Szkole Podstawowej , budowana sala gimnastyczna , stadion Klubu Grunwald oraz linie autobusowe nr 12,21,37 MPK i PKS wraz z nowymi przystankami przy cmentarzu i szkole tworzą wygodne połączenia dla mieszkańców osiedla . Projektowana rozbudowa ulicy Jana Pawła II wraz z chodnikiem i ścieżkami rowerowymi , przebudową Klubu Country , budową kanalizacji burzowej i renowacją rowów tworzyć będą atrakcyjny klimat turystyczny Oś. Budziwój.
